Vi khuẩn là gì? Cấu tạo, môi trường sinh sống thế nào? Lợi hay hại?
Vi khuẩn là gì?
Vi khuẩn là những sinh vật đơn bào có kích thước rất nhỏ trung bình 0.2-10μm, chỉ quan sát được qua kính hiển vi. Vi khuẩn tồn tại khắp mọi nơi, từ bề mặt các vật thể, trong nước, đất, thực phẩm và ngay cả bên trong các sinh vật khác.Mặc dù, một số loài vi khuẩn c...
Môi trường sống của vi khuẩn
Vi khuẩn là một trong các nhân tố chính của hệ sinh thái Trái Đất, vi khuẩn có thể được tìm thấy trong đất, nước, thực vật, động vật, chất thải phóng xạ, lớp vỏ trái đất, cả băng và sông băng ở Bắc Cực cũng như suối nước nóng. Chúng còn có thể tồn tại trong tầng bình lưu, từ 9.7 km đến 48.3 km trong bầu khí quyển, và ở cả đại dương với độ sâu lên đến hơn 10 km. (3)
Dinh dưỡng của vi khuẩn
Vi khuẩn hấp thụ dinh dưỡng theo nhiều cách khác nhau.Vi khuẩn dị dưỡng lấy năng lượng thông qua việc tiêu thụ carbon hữu cơ. Hầu hết hấp thụ chất hữu cơ chết, chẳng hạn như thịt đang phân hủy. Một số vi khuẩn ký sinh giết chết vật chủ, trong khi số khác...
Hình thái và cấu trúc vi khuẩn
Khác với các thành viên của protista lớp trên có nhân thật như tế bào động vật và thực vật, vi khuẩn có tế bào nhân sơ, nhân chỉ có một nhiễm sắc thể, không có màng nhân, không có ti lạp thể, không có bộ máy phân bào nhưng các tế bào lại phức tạp hơn:
1. Thành tế bào
Tạo nên hình dạng của vi khuẩn và nằm bên ngoài màng sinh chất, được làm bằng polymer gọi là peptidoglycan. Sự hiện diện của thành tế bào ở vi khuẩn được phát hiện bằng hiện tượng ly tương, bằng cách nhuộm và bằng phân lập trực tiếp.
1.1 Chức năng của thành tế bào bao gồm
Duy trì hình thể của vi khuẩn: Vách cứng tạo nên bộ khung, làm cho vi khuẩn có hình thể nhất định. Quyết định tính bắt màu gram của vi khuẩn: Sự bắt màu gram khác nhau ở vi khuẩn gram dương và gram âm là do tính thẩm thấu khác nhau đối với cồn của hai nhóm vi khuẩn đó. Nếu dùng lysozym biến đổi vi khuẩn gram dương thành protoplast không có vách thì protoplast lại bắt màu gram âm.Tạo nên kháng nguyên thân O của vi khuẩn đường ruột: Để điều chế kháng nguyên 0 của vi khuẩn đường ruột xử lý vi khuẩn không di động bằng nhiệt và cồn. Tạo nên nội độc tố của vi khuẩn đường ruột. Nội độc tố chỉ được giải tỏa lúc vi khuẩn bị ly giải. Ở vi khuẩn đường ruột, nội độc tố là những phức hợp lipopoly-saccarit dẫn xuất từ vách tế bào.
2. Vỏ
Là một cấu trúc nhầy bọc quanh vách tế bào của một số vi khuẩn, thường là polysaccharide, chỉ có vỏ của B.anthracis là một polypeptide acid D-glutamic. Vỏ có thể phát hiện dễ dàng ở huyền dịch mực tàu, ở đó nó hiện ra như một vùng sáng giữa môi trường mờ đục và tế bào vi khuẩn trông rõ hơn.Cũng có thể phát hiện bằng phản ứng phình vỏ hoặc bằng kỹ thuật nhuộm đặc biệt. Sự đột biến tạo thành vỏ rất dễ nhận biết vì tế bào có vỏ tạo nên khuẩn lạc bóng láng hoặc nhầy M trong khi tế bào không vỏ tạo nên khuẩn lạc xù xì R. Nhiệm vụ duy nhất được biết của vỏ là bảo vệ vi khuẩn chống thực bào và chống virus muốn gắn vào vách tế bào.
3. Màng tế bào chất (màng nguyên tương)
Là màng bán thấm dày khoảng 10 nm nằm sát vách tế bào. Người ta có thể chứng minh sự hiện diện của nó bằng hiện tượng ly tương hoặc nhuộm với xanh Victoria 4R. Nó chứa 60 - 70% lipit, 20 - 30% protein và một lượng nhỏ hydrat cacbon.Màng nguyên tương có ...
4. Tế bào chất (nguyên tương)
Là cấu trúc được bao bọc bên ngoài bởi màng nguyên tương, ở trạng thái gel, cấu trúc này gồm 80% nước, các protein có tính chất enzyme, cacbohydrat, lipid và các ion vô cơ ở nồng độ cao, và các hợp chất có trọng lượng phân tử thấp. Nguyên tương chứa dày đặc những hạt hình cầu đường kính 18 nm gọi là ribosome. Ngoài ra còn có thể tìm thấy những hạt dự trữ glycogen, granulosa hoặc polymetaphotphat.
5. Ribosome
Là nơi tạo ra hoặc tổng hợp protein, được tạo thành từ các hạt giàu RNA.
6. Thể nhân
Có thể thấy với kính hiển vi ánh sáng sau khi nhuộm hoặc soi trực tiếp ở kính hiển vi pha tương phản. Nhân có thể hình cầu, hình que, hình quả tạ hoặc hình chữ V. Khảo sát ở kính hiển vi điện tử nhân không có màng nhân và bộ máy phân bào. Nó là một sợ...
7. Tiêu mao, nhung mao
Chịu trách nhiệm về tính di động của vi khuẩn. Người ta quan sát sự di động của vi khuẩn dưới kính hiển vi đặt một giọt huyền dịch vi khuẩn ở lam kính và phủ một lá kính mỏng. Lông dài 3 - 12 mm hình sợi gợn sóng, mảnh 10 - 20 nm) nên phải nhuộm với ax...
8. Pili
Là những phụ bộ hình sợi, mềm mại hơn lông, mảnh hơn nhiều và có xu hướng thẳng đường kính 2 - 3 nm và dài từ 0,3 - 1nm, tìm thấy từ một đến hàng trăm ở mặt ngoài vi khuẩn, bản chất protein.Pili phát xuất ở trong màng nguyên tương và xuyên qua vách tế bào. Pili được tìm thấy ở vi khuẩn gram âm nhưng cũng có thể tìm thấy ở một số vi khuẩn gram dương. Pili F có nhiệm vụ trong sự tiếp hợp. Những pili khác giúp cho vi khuẩn bám vào niêm mạc hoặc bề mặt khác của tế bào.
9.Nha bào
Những thành viên của Bacillus, Clostridium và Sporosarcina tạo thành nội nha bào dưới ảnh hưởng của môi trường bên ngoài không thuận lợi, mỗi tế bào làm phát sinh một nha bào. Nha bào có thể nằm ở giữa, ở đầu nút hoặc gần đầu nút tùy theo loài, vách nha bào chứa những thành phần mucopeptide và axit dipicolinic. Sự đề kháng của nha bào với hóa chất độc là do tính không thẩm thấu của vách nha bào, sự đề kháng với nhiệt liên hệ đến trạng thái mất nước cao.Vì chịu đựng với điều kiện không thuận lợi bên ngoài nha bào góp phần quan trọng trong khả năng lây bệnh của trực khuẩn hiếu khí tạo nha bào như trực khuẩn than hoặc trực khuẩn kỵ khí tạo nha bào như Clostridia, nhất là trực khuẩn uốn ván, hoại thư, sinh hơi, ngộ độc thịt.
Sinh sản của vi khuẩn
Vi khuẩn có thể sinh sản theo nhiều cách khác nhau:
Vi khuẩn có lợi ích gì?
Nhiều người nghĩ rằng vi khuẩn luôn có hại, thế nhưng thực tế nhiều vi khuẩn rất hữu ích, thậm chí con người không thể tồn tại nếu thiếu vi khuẩn vì oxy mà chúng ta thở có lẽ được tạo ra bởi hoạt động của vi khuẩn. (4)
1. Như thế nào là vi khuẩn có lợi?
Sự sống của con người: Nhiều vi khuẩn đóng vai trò quan trọng trong sự sống còn của con người như vi khuẩn trong hệ thống tiêu hóa phân hủy các chất dinh dưỡng thành các dạng khác mà cơ thể có thể sử dụng. Vi khuẩn không nguy hại cũng giúp ngăn ngừa bệnh...
2. Như thế nào là vi khuẩn có hại?
Vi khuẩn có hại chính là một số loại vi khuẩn có thể gây bệnh ở người như dịch tả, bạch hầu, kiết lỵ, dịch hạch, viêm phổi, lao (TB), thương hàn, v.v. Nếu cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn có hại thì hệ thống miễn dịch sẽ khởi động tấn công để triệt tiêu ...
Các loại vi khuẩn hiện nay
Có nhiều loại vi khuẩn khác nhau và cách để phân loại chúng là theo hình dạng.
Các loại vi khuẩn nhận dạng như thế nào?
Có nhiều cách đề định nghĩa và phân loại vi khuẩn:Vi khuẩn sống cả bên trong và bên ngoài sinh vật, kể cả trong cơ thể con người. Chúng có thể có lợi hoặc có thể gây nguy hiểm, tùy thuộc vào chủng loại, số lượng và vị trí xuất hiện. Một số vi khuẩn, chẳ...
Bạn đã thích câu chuyện này ?
Hãy chia sẻ bằng cách nhấn vào nút bên trên
Truy cập trang web của chúng tôi và xem tất cả các bài viết khác!