Anh chị cho em hỏi: dung dịch chuẩn độ là gì? Có mấy loại chuẩn độ và cách pha dung dịch chuẩn như thế nào? Mong anh chị tư vấn giúp em, em cảm ơn! (Minh Tuấn - Hà Nội).

Những ngày vừa qua, tràn ngập trên các diễn đàn hóa chất là đầy rẫy những câu hỏi liên quan đến hoá chất công nghiệp, hóa chất thí nghiệm, dung dịch chuẩn độ, cách pha dung dịch chuẩn,… Trong đó, câu hỏi của Minh Tuấn đang là vấn đề được nhiều người quan tâm hiện nay.

I. Chuẩn độ là gì?

Chuẩn độ là kỹ thuật phân tích cho phép người thực hiện xác định được định lượng của một chất hòa tan (chất cần phân tích) trong mẫu.

Đây là kỹ thuật được dựa trên những phản ứng hoàn toàn của chất cần phân tích và một thuốc thử (dung dịch chuẩn độ) với nồng độ đã biết, được thêm từ từ vào mẫu:

Chất cần phân tích + Thuốc thử (Dung dịch chuẩn độ) → Sản phẩm của phản ứng

II. Dung dịch chuẩn độ là gì?

Dung dịch chuẩn độ là dung dịch đã biết nồng độ chính xác và được dùng để xác định nồng độ của các dung dịch khác.

Giải đáp chất chuẩn là gì? Hình ảnh dung dịch hiệu chuẩn độ dẫn Hanna

>>>XEM THÊM: : Đường hóa học - Chất ngọt chết người

Thông thường, nồng độ của dung dịch chuẩn độ thường được biểu thị bằng:

• Nồng độ đương lượng gam (N): Số đương lượng gam của chất tan trong 1000 ml dung dịch.
• Nồng độ mol (M): Số mol của chất tan trong 1000 ml dung dịch.

Các bạn lưu ý, tỷ số giữa nồng độ thực và nồng độ lý thuyết là hiệu chỉnh K, chúng ta nên sử dụng các dung dịch chuẩn độ với K nằm trong khoảng 0,970 - 1,030. Nồng độ dung dịch chuẩn độ được xác định với số lần chuẩn độ thích hợp và độ lệch chuẩn tương đối của các kết quả thu được không quá 0,2%.

Có 4 cách pha chế dung dịch chuẩn độ:

• Pha chế dung dịch chuẩn từ chất gốc
• Pha chế dung dịch chuẩn từ chất không phải là chất gốc
• Pha chế dung dịch chuẩn từ ống chuẩn
• Pha chế dung dịch chuẩn từ dung dịch có nồng độ lớn hơn

Trong đó, pha chế dung dịch chuẩn từ chất gốc là một trong những cách được nhiều người lựa chọn hiện nay. Cách tiến hành khá đơn giản mà không mất quá nhiều thời gian.

III. Phân loại dung dịch chuẩn độ

Cũng giống như nhiều hóa chất khác hiện nay, dung dịch chuẩn độ có khá nhiều loại được dựa trên các tiêu chuẩn khác nhau, sau đây là một số tiêu chí để phân loại:

1. Phân loại dung dịch chuẩn độ vào độ chính xác

• Chất chuẩn gốc hay chất chuẩn sơ cấp: Đây là những chất chuẩn mà nó được thẩm định đầy đủ và được thừa nhận rộng rãi, phù hợp với quy định và có giá trị được chấp nhận mà không phải so sánh với bất kỳ chất nào.
• Chất chuẩn thứ cấp: Gồm các chất chuẩn sinh học hay hóa học được thiết lập dựa trên các nguyên liệu được chuẩn hóa so với các chất chuẩn gốc.

Phân loại dung dịch chuẩn độ vào độ chính xác

2. Phân loại dựa theo các dạng tồn tại

• Nguyên chất: Có nghĩa là dung dịch chuẩn độ không pha thêm chất khác.
• Hỗn hợp chuẩn: Từ hai hay nhiều chất trở lên.
• Mẫu chuẩn: Được dùng làm mẫu chuẩn.
• Chủng vi sinh chuẩn.
• Khí chuẩn.

3. Dựa theo chức năng và mục đích sử dụng

• Chuẩn quốc tế: Chuẩn gốc và được thiết lập theo kiến nghị của ủy ban chuyên gia về kỹ thuật cho các chế phẩm dược phẩm.
• Chuẩn quốc gia: Được kiểm định và ứng dụng trong phạm vi quốc gia, được thiết lập bởi các phòng thí nghiệm phù hợp với tiêu chuẩn của mỗi nước.
• Chất chuẩn sản xuất: Đây là các chất được sản xuất và thiết lập bởi cơ sở hay nhà sản xuất theo các quy trình và các tiêu chí của cơ sở. Chất chuẩn cơ sở được tinh khiết hóa, mô tả đầy đủ và đã xác định rõ cấu trúc.

Phân loại dung dịch chuẩn độ theo chức năng và mục đích sử dụng

IV. Cách pha dung dịch chuẩn độ từ chất gốc

Để có thể điều chế được các dung dịch chuẩn có nồng độ biết chính xác, chúng ta cần phải sử dụng các chất gốc. Một số chất gốc sử dụng phổ biến như: axit oxalic H2C2O4.2H2O, axit benzoic C6H5COOH, AgNO3, K2Cr2O7,. . .

Cách pha chế dung dịch chuẩn độ bằng chất gốc

Cách pha chế dung dịch chuẩn từ chất gốc được diễn ra khá đơn giản, gồm các bước sau:

• Bước 1: Tính toán lượng chất gốc cần thiết cho quá trình điều chế dung dịch chuẩn.
• Bước 2: Cân chính xác lượng chất gốc đã tính bằng cân phân tích có nồng độ chính xác 0,1 mg.
• Bước 3: Hòa tan và chuyển vào bình định mức có thể tích bằng với thể tích dung dịch chuẩn cần điều chế, rồi thêm dung môi tới vạch.

Ví dụ: Để điều chế được 250ml dung dịch chuẩn H2C2O4 0,1M chúng ta cần phải thực hiện theo các bước sau:

• Tính toán lượng H2C2O4.2H2O cần thiết:

Khối lượng H2C2O4 = 0,25 . 0,1 . 126 = 3,15 (gam)

• Dùng cân chính xác 3,15 gam chất rắn H2C2O4.2H2O.
• Hòa tan lượng H2C2O4.2H2O vừa cân được vào nước, chuyển vào bình định mức 250ml rồi thêm nước cho tới vạch.

Lưu ý, chúng ta cần phải cân đúng lượng chất gốc cần thiết để đảm bảo dung dịch chuẩn được pha chính xác nhất.

V. Những ứng dụng của hóa chất chuẩn độ

• Hóa chất chuẩn độ có thể được xem là bước tiến mới của khoa học: Nó giải quyết tình trạng thiếu phương pháp kiểm nghiệm hiện đại để giúp kiểm nghiệm và hiệu chuẩn sản phẩm.
• Chúng là một trong những sản phẩm thiết yếu trong cuộc sống như thuốc, thực phẩm chức năng, thực phẩm, sữa, lương thực, thực phẩm chế biến sẵn, hóa phẩm, mỹ phẩm hàng hóa… khiến người tiêu dùng không còn lo ngại về hàng giả, hàng kém chất lượng.

Những ứng dụng của hóa chất chuẩn độ

Các loại dung dịch chuẩn độ vừa kể trên đều được Hóa chất VietChem nhập khẩu và phân phối trên toàn quốc. Khách hàng quan tâm đến sản phẩm hoặc muốn giải đáp kĩ hơn về câu hỏi dung dịch chuẩn độ là gì, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được chuyên viên tư vấn trực tiếp. Trân trọng cảm ơn!