Nhân vật trữ tình là gì? Cách xác định nhân vật trữ tình, ví dụ

Trong các tác phẩm văn học trữ tình, nhân vật trữ tình luôn mang đến cho người đọc những cảm xúc, tình cảm chân thành và tình yêu cuồng nhiệt. Vậy bạn có biết nhân vật trữ tình là gì không? Đặc điểm, vai trò của nhân vật trữ tình là gì?

Nhân vật trữ tình là gì?

Nhân vật trữ tình nghĩa là gì?

Nhân vật trữ tình - thuật ngữ được sử dụng chủ yếu trong văn học; chỉ các nhân vật có tâm hồn thi sĩ cùng với cảm xúc sâu sắc và chân thành. Những nhân vật này thường xuất hiện chủ yếu ở trong các tác phẩm văn học trữ tình.

Nhân vật trữ tình phản ánh tâm trạng, tình cảm cũng như suy nghĩ của tác giả thông qua những trải nghiệm, khó khăn hoặc là những mâu thuẫn trong cuộc sống của chính mình.

Đối tượng trữ tình là gì?

Đối tượng trữ tình chính là nhân vật, thường là những người phụ nữ, được nhân vật trữ tình dành trọn tâm hồn; yêu thương một cách mãnh liệt và sâu sắc. Đối tượng trữ tình thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm thơ ca, truyện ngắn hay trong các cuốn tiểu thuyết tình cảm.

Đối tượng trữ tình thường được miêu tả là người dịu dàng, tinh khiết và hoàn hảo trong mắt các nhân vật trữ tình. Họ thường là nguồn cảm hứng cho nhân vật trữ tình để thể hiện tình yêu cũng như sự lãng mạn của mình.

Đặc điểm của nhân vật trữ tình

• Tình cảm sâu sắc, chân thành: Nhân vật trữ tình thường thể hiện tình cảm một cách trọn vẹn; không hời hợt hay ích kỷ. Họ thể hiện sự yêu, ghét, trân trọng hoặc là căm thù một cách rất mãnh liệt.

• Tâm hồn thi sĩ, yêu thơ ca: Nhân vật trữ tình thường có tâm hồn nghệ sĩ; là người đam mê nghệ thuật, đặc biệt đó là thơ ca. Họ có khả năng diễn đạt những cảm xúc hay suy tư của mình thông qua các ngôn ngữ nghệ thuật.
• Cảm xúc phức tạp, mâu thuẫn: Nhân vật trữ tình có tâm hồn phức tạp; thường chịu ảnh hưởng bởi những mâu thuẫn hay khó khăn trong cuộc sống. Điều này khiến cho họ dễ dàng thấu hiểu cũng như là đồng cảm với những nỗi đau hoặc niềm vui của người khác.
• Nhân vật trữ tình thường gặp khó khăn, thử thách trong cuộc sống: Họ thường phải đối mặt với nhiều thử thách và khó khăn trong cuộc sống. Từ đó rèn luyện lên tính cách cũng như trí tuệ của họ.

Xem thêm: Chủ thể trữ tình là gì? Các xác định chủ thể trữ tình và cho ví dụ

Vai trò của nhân vật trữ tình

Nhân vật trữ tình đóng vai trò quan trọng trong văn học; đặc biệt là trong thể loại văn học trữ tình. Cụ thể như sau:

• Thể hiện tình cảm và suy nghĩ sâu sắc: Nhân vật trữ tình cũng chính là người biểu đạt những cảm xúc, tình cảm hoặc là những suy nghĩ sâu sắc của tác giả hay chính bản thân nhân vật. Họ giúp cho người đọc có thể tiếp cận được với những giá trị nhân văn; suy ngẫm về tình yêu, hy vọng hoặc là sự đau khổ của cuộc sống.
• Tạo động lực cho người đọc: Nhân vật trữ tình có sức ảnh hưởng lớn đối với người đọc; đặc biệt là với những người có cùng suy nghĩ và tình cảm. Họ có thể giúp cho người đọc cảm nhận được những cảm xúc và tình cảm đầy chân thành của mình; tình yêu cuồng nhiệt hoặc là động viên tinh thần của người đọc.

• Tạo nên giá trị văn học: Nhân vật trữ tình giúp cho các tác phẩm trở nên phong phú, đầy cảm hứng và gợi cảm hơn. Họ giúp cho tác giả thể hiện được một cách trọn vẹn và sâu sắc những tình cảm, tâm trạng cũng như suy nghĩ của mình.
• Tạo ra sự đa dạng cho văn học: Nhân vật trữ tình góp phần làm cho văn học trở nên phong phú và đa dạng hơn.

Xem thêm: Chơi chữ là gì? Tác dụng của chơi chữ, ví dụ về chơi chữ

Xác định nhân vật trữ tình trong tác phẩm văn học

Ví dụ: Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo của nhà văn Nam Cao có phải là nhân vật trữ tình không?

Dựa vào khái niệm, đặc điểm của nhân vật trữ tình; chúng ta có thể xác định được Thị Nở chính là nhân vật trữ tình trong tác phẩm này. Cụ thể như sau:

• Thị Nở là một nhân vật được xây dựng rất độc đáo trong văn học Việt Nam. Bà là một người phụ nữ xấu xí và ngốc nghếch; nhưng lại có khả năng đánh thức được phẩm chất lương thiện trong con người của Chí Phèo. Chí Phèo chính là một hình tượng đại diện cho sự đau khổ và bất hạnh của những người nông dân. Điều này thể hiện sự đan xen tình cảm cũng như lòng nhân ái của Thị Nở.

• Tác giả Nam Cao chọn xây dựng Thị Nở với hình tượng một người có vẻ ngoài xấu xí không phải là để miêu tả nhược điểm của người phụ nữ; thực chất là để tập trung vào tâm hồn cũng như lòng nhân ái của bà. Thị Nở trở thành biểu tượng cho sự hiểu biết và tình cảm sâu sắc đối với đời sống và khó khăn của những người nông dân.
• Thị Nở mặc dù không sở hữu nhan sắc tuyệt đẹp; nhưng bà lại có đức tính cao quý và lòng nhân ái. Từ vẻ bề ngoài xấu xí của bà, tác giả đã tạo ra được một nhân vật đầy cảm hứng và ý nghĩa. Nó giúp định hình tâm hồn của người đọc và khơi gợi được sự suy ngẫm về ý nghĩa đích thực của cái đẹp.
• Qua việc xây dựng nhân vật Thị Nở , Nam Cao đã thể hiện một cách chân thực cuộc sống của những người nông dân với đầy khó khăn và vất vả. Đồng thời, ông cũng khẳng định rằng vẻ đẹp không chỉ tồn tại ở ngoại hình hoàn mỹ; mà nó còn hiện diện ở những trái tim chân thành và nhân hậu.

Như vậy bạn đã hiểu được nhân vật trữ tình là gì rồi đúng không nào? Suy cho cùng thì nhân vật trữ tình là cách để tác giả thể hiện các xúc của mình. Thông qua nhân vật trữ tình chúng ta có thể thấy được tâm tư cũng như tình cảm của tác giả. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tập và nghiên cứu.