Lưu ly là một chi thực vật có tên khoa học là Myosotis thuộc họ Boraginaceae (họ Mồ hôi), chi này có khoảng 50 loài được phát hiện trên toàn thế giới cho tới ngày nay và nổi bật trong đó là Myosotis alpestris (hay còn gọi là lưu ly miền núi) và tên tiếng Anh của nó là hoa Fogot me not, tức là xin đừng quên tôi.
Hầu hết các loài trong chi này đều có đặc điểm hình thái tương tự nhau như hoa màu lam tím, nhỏ (đường kính ~ 1cm), có 5 cánh hoa mọc dày trên thân cây bò, ra hoa vào mùa xuân… Bài viết này sẽ mô tả về loài phổ biến nhất trong chi là Myosotis alpestris.
I. Đặc điểm hình thái & sinh trưởng
1. Đặc điểm hình thái
Cây thảo sống lâu năm, cao trung bình 20 - 60cm. Toàn thân nhẵn và không phân nhánh và không có lông.
- Lá có hình trứng ngược hoặc hình chiếc thìa, dài 5 - 10cm, rộng khoảng 1.5cm, đỉnh lá tròn, gốc thuôn nhọn thành hình chữ A. Cuống lá ngắn, mép gợn sóng, mặt dưới có răng.
- Cụm hoa mọc ở ngọn thân, lá đài có lông. Mỗi hoa có 2 lá bắc nhỏ, lá bắc hình mũi mác thẳng, cuống dài 8 - 10mm, ống đài ngắn, đài chia 4 và xẻ sâu về gốc. Cánh hoa hình chuông màu xanh lam, dài 1 - 1.2cm, có 4 nhị hoa; bầu nhụy 2 ngăn, không cuống, kiểu ngắn.
- Quả nang hình mỏ chim, không cuống, phần trên xoắn lại, bên trong có nhiều hạt màu nâu sẫm, có các đường vân dọc trên bề mặt. Thời kỳ ra hoa và đậu quả là từ tháng 3 đến tháng 11.
2. Đặc điểm sinh trưởng
Cây lưu ly có khả năng thích nghi mạnh, ưa khí hậu khô ráo, mát mẻ, tránh nóng ẩm, ưa sáng, nhiệt độ sinh trưởng thích hợp là 20 - 25 độ C. Thích hợp trồng ở đất tơi xốp, màu mỡ, thoát nước tốt, hơi kiềm.
II. Tác dụng & ý nghĩa của hoa
1. Tác dụng
Theo nghiên cứu của y học cổ truyền, trà pha từ hoa lưu ly phơi khô có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Ví dụ nó có tác dụng cải thiện thị lực và thanh lọc tâm trí, bổ thận, thanh nhiệt, giải độc. Nó có tác dụng nhất định trong việc làm giảm các triệu chứng của da thô ráp, mờ mắt, mụn trứng cá và táo bón. Nó cũng giàu vitamin có lợi cho việc giảm cellulite, làm mờ vết thâm, làm trắng da, duy trì sức khỏe và sắc đẹp.
Lưu ly còn có tác dụng bổ sung khí huyết, có tác dụng điều hòa sinh lý đối với phụ nữ. Nó có thể kích hoạt lưu thông máu, điều hòa kinh nguyệt và bổ sung khí khuyết. Hoa lưu ly còn giàu nguyên tố vi lượng và khoáng chất giúp ngăn ngừa ung thư.
2. Ý nghĩa
Ý nghĩa của hoa lưu ly là tình yêu vĩnh cửu và bất diệt, và đúng như tên gọi của nó là xin hãy nhớ đến tôi và đừng quên tình yêu chân thành tôi dành cho em. Nó còn tượng trưng cho hạnh phúc đang chờ đợi. Nếu tặng cho bạn bè có nghĩa là tình bạn sẽ bền lâu, nếu tặng cho cặp đôi thì có nghĩa là tình yêu giữa hai người sẽ trường tồn mãi mãi.
III. Hướng dẫn trồng & chăm sóc hoa
Trồng cây lưu ly trên đất ẩm nhưng thoát nước tốt ở nơi có nắng hoặc bán râm. Thường thì trồng bằng cách gieo hạt là chính.
Thời gian gieo hạt tốt nhất là vào tháng 5 - tháng 6 hoặc tháng 9. Đảm bảo tưới nước thường xuyên, xới đất, che nắng khỏi ánh nắng trực tiếp. Vào mùa xuân nên bón phân khoáng đầy đủ các nguyên tố vi lượng, mùa hè nên bón mùn gỗ và chất hữu cơ dưới dạng phân ủ. Cây có thể ra hoa vào năm thứ hai.